Uzak Tepeler ve Değişen Dünya’da bir Sanatçı, Nobel ödüllü yazar Kazuo Ishiguro’nun ilk kitapları. Ishiguro beş yaşındayken ailesi babasının işi nedeniyle İngiltere’ye göç eder. Ishiguro evde hep Japonya’ya dönmeyi konuştuklarını, bunu bir göç olarak hissetmediğini söyler. Japonya’ya ancak 30 sene sonra gider Ishiguro. Sanırım 15 yaşında fark ediyor dönmeyeceklerini, evdeki Japonya’ya dönmekle ilgili konuşmaların hiç bir yere varmayacağını. Zamanla Japonya’ya ait anılarının silikleştiğini fark ettiğinde Ishiguro kendi deyimiyle ‘onları muhafaza’ etmek için bir romanın içine yerleştirir. Uzak Tepeler romanı Ishiguro 28 yaşındayken yayınlanır. Bu romanı ve arkasından gelen Değişen Dünya’da bir Sanatçı romanı da Japonya’yı mekân olarak kullanırlar. İkisi de şaşkınlık, pişmanlık duygularıyla geçmişe bakıp kayıplarıyla yüzleşmeye çalışan insanları anlatır. 

Dinlediğim söyleşide İshiguro’nun anılarını bir romana yerleştirip muhafaza etme arzusu beni derinden etkilemişti. Beş yaşında ayrıldığım Türkiye’ye yirmi dört yaşında döndüm. Aradaki yıllarda İngiltere, Nijerya ve Amerika’da yaşadım. İki yıl önce de Almanya’ya taşındım. Her zaman anılarını ziyaret edebilen insanlara imrenmişimdir. Çocukken oynadığın parkı yetişkinken ziyaret edebilmek, ömrün kadar uzun yıl arkadaşlık ettiğin insanların olması, doğduğun evde yaşamasan bile onu, onun sokağını ziyaret edebilmek bana çok uzak gelir, bir şeyleri kaybetmişim hissini yaşatırdı. Sonra İshiguro’nun bu söyleşisini dinledim. Anılarımı yazılarımda toplamaya çalıştığımı o zaman fark ettim ve bunu daha bilinçli bir şekilde uygulamaya başladım.

Bu sene Haziran’da bir sene arayla vefat eden annemle babamın eşyalarını ayıklamaya Amerika’ya gittim. Ben Türkiye’ye döndükten sonra onlar ve ablam Amerika’da yaşamaya devam etmişlerdi. Altmış yıllık bir evliliğin kutularını günlerce ayıkladım. Eski mektupların hepsini atamadım.  Bazılarında kendi geçmişimle karşılaştım, bazılarında benden önceki annemle babamı buldum. Unuttuğum bazı olayları, zihnimde oturtamadığım bir çok anının parçalarını bir yap bozu tamamlar gibi tamamladı o mektuplar. Ablam annemin yıllarca biriktirdiği eşyalardan nasıl bu kadar kolay vazgeçebildiğim, altı koli fotoğrafı nasıl atabileceğimi sorguladı. O zaman iyice anladım ki o sayısız fotoğrafta ya da annemin keyifle biriktirdiği eşyalarda anıları bulamıyordum. Anılarım bendeydi. Bir fotoğraf karesinden daha fazlasını yaşayabiliyordum zihnimde canlandırdığımda; bir koku, bir ses, belki bir şarkı giriyordu o hikâyeye. Mektupları o yüzden atamıyordum. Her biri tek bir anı değil, o insanın sesini, duygularını da bana getiriyordu. 

Hikâyelerimde biriktiriyorum anıları, onları okuduğumda, yazdığımda tüm duyularımla tekrar yaşıyorum o anları. Güzel ve değerli bir porselen çay fincanından ya da bir anı içine hapseden bir fotoğraftan çok daha fazlasını alıyorum hikâyelere yerleştirdiğim anılarımdan Yazmak için çok nedenim var. Yaşım ilerledikçe de anılarımı muhafaza etmek için onları başka hikâyelere yerleştirmek bana iyi geliyor. 

Amerika’ya giderken Sühendan Taşkın Mengüç’ün Bozburun kitabını yanıma almıştım. Koli boşaltma, koli toplama ile geçen günlerin sonunda oturup Sühendan’ın Bozburun anılarını okudum. Bir döneme, bir hayata, bir mücadeleye, keyifli, keyifsiz günlere davet edildim. Hiç gitmediğim Bozburun’u görsem tanırım sanki şimdi. Sühendan’ın hatırladığı ayrıntılara şaşırdım ve keşke daha önceden başlasaydım anılarımı toplamaya ve muhafaza etmeye dedirtti bana. Eğer başlamadıysanız, çok geç olmadan hatırladığınız her şeyi yazın. Bu dünyada ben de vardım, buralardan geçtim, eskiden böyleydi buralar, ben de hayatı böyle yaşadım deyin. Babam ölmeden bir kaç yıl önce anılarını bana anlatmasını istedim. Ne gerek var bunlara dedi ve anlatmadı. Ben yazıyorum şimdi kendi anılarımı, ben gittiğimde belki oğlum okur.